مجموعه و باغ مستوفی الممالک در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۵۸۰۶ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
باغ و عمارت میرزا حسن خان مستوفی الممالک 60 هزار مترمربع وسعت داشته است و از آنجاست که محله حسن آباد به نام او نامگذاری شده است اما از آن عمارت اشرافی امروزه تنها عمارتی باقی مانده که به احتمال زیاد محل رسمی دیدارها و قرارهای کاری او بوده است.عمارتی باشکوه که پس از گذشت بیش از یک قرن هنوز ابهت دیرین خود را از دست نداده اما با وجود اینکه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و حریم مشخص دارد اما بین آپارتمان های قد و نیم قد بدقواره محصور شده است. عمارت باقی مانده که در اختیار وزارت فناوری اطلاعات است در محله چال حصار قرار دارد.
اینجا قلمرو فرمانروایی آدمکهای سنگی است؛ سنگ آدم شده است یا آدم سنگ؟ این را ما نمیدانیم؛ هر چه که هست شاهکاری از طبیعت است. یک نگارخانه طبیعی و مسحورکننده که….
در سرازیری خیابان فرسوده بوعلی آنجا که پیچ و واپیچش هنوز بوی قدمت چند صد ساله میدهد و شیروانی و دیوارهای کاهگلیاش پابرجاست حسینیهای بنا شده به قدمت همین خیابان. انگار اینجا اصلا دست نخورده است و در میان این تاریخ هنوز دست نخورده، حسینیهای پیداست مسقف به شیروانی و تیرچههای چوبی که از یک سو به یک مغازه حلبیسازی و از سوی دیگر با کوچه مرتبط است. اهالی برای ورود به حسینیه از در رو به خیابان بوعلی استفاده میکنند و دو در دیگر آن اکثر اوقات بسته است. درون محوطه اصلی حسینیه حوضی است آبی رنگ و چند ضلعی که اطرافش پر است از گلدان و فوارههایی که قطرههای آب را در هوا میپراکنند. میان سالن، الوارهای چوبی به شکل ستون قرار گرفته و الوارهای سقف شیروانی به وضوح دیده میشود. ارتفاع سقف از سطح زمین نسبتا زیاد است.داخل آن و قسمت شمالی _ جنوبیاش طاقنماهایی دو طبقه دیده میشود. در سمت شرقی هم طاقنمایی است برای تجمع زنان. در سمت شمال از خارج که به حسینیه نگاه میکنی کرکره و پلاک مغازههایی بر دیوار نمایان است که روزگاری فعالیت میکردند و الان جزیی شدهاند از حسینیه.
ادامه مطلب ...